UGT Euskaditik, azaroaren 25 honen aurrean, emakumeen aurkako edozein indarkeria-mota desagerrarazteko konpromisoa berresten du, eta langileei eta herritar guztiei dei egiten diegu horiei aurre egiteko, lantokietatik nahiz gizarte osotik erabat ezabatu arte.
• Indarkeria matxistari eremu guztietatik aurre egiteko deia egiten dugu, jatorriari aurre eginez, prebenitzeko eta desagerrarazteko baliabide eta tresna publikoak areagotuz.
• Era berean, genero-indarkeriaren diskurtso ukatzaile eta antifeministak gaitzesteko dei egiten dugu, aurrerapenak arriskuan jartzen dituztelako, indarkeria matxisten eta berdintasunean oinarritutako hezkuntzaren aurkako politika publikoak zalantzan jartzen dituztelako eta bizirik dirauten emakumeak berriro biktimizatzen dituztelako.
• Lan-inguruneak indarkeria matxistarik gabeko espazio bihurtzeko jarduera eta proposamen gehiago lortzeko konpromisoa indartzen dugu.
SALATZEN DUGU indarkeria hauek oraindik badirela, eta gora ere egiten ari direla, diskurtso ukatzailea erakundeetara, Kongresuraino ere, eramaten duen ultraeskuinaren itxuragabekeriaren erruz, baita, ikusi nahi ez dutenen itsukeriaren aurrean. Estatistika ugarik behin eta berriz erakusten dute hala gertatzen ari dela.
OHARTARAZTEN DUGU emakumeen eta adingabeen sexu-esplotazioak gora egin duela, eta, bereziki, bitarteko digitalak, sare sozialak eta plataformak erabiliz. Izan ere, baliabide horiek modu esponentzialean laguntzen ari dira esplotazioa handitzen, eta inoiz baino errentagarriagoa da ustiatzaileentzako negozio itsusi hori.
ADIERAZTEN DUGU emakumeen aurkako indarkeria, bere forma guztietan, lehen mailako arazo politiko eta soziala dela, eta gure sistema demokratikoetan defizita dakarrela. Gabezia horri fronte guztietatik heldu behar zaio, beharrezkoak diren baliabide guztiak jarrita.
GOGORARAZTEN DUGU, bai Euskadin, bai Espainia osoan, indarkeriaren zifrak eskandalagarriak eta jasanezinak direla; hasteko, bikotekideek edo bikotekide ohiek hildako emakumeak, indarkeria bikarioaren biktima diren seme-alaben hilketak, sexu-feminizidioak, familiakoak eta sozialak, indarkeria matxistaren aurpegirik lazgarriena eta mingarriena erakusten dutenak. Era berean, ezin dira onartu tratu txarrei, bortxaketei eta bestelako sexu-erasoei, sexu-jazarpenari eta sexuan oinarritutako jazarpenari (azken horiek lan-ingurunean dute eragina bereziki), sexu-esplotaziorako eta beste helburu batzuetarako emakumeen eta adingabeen salerosketari eta emakumeen aurkako gainerako indarkeria-moduei buruzko zifrak.
- Bikotekidearengan edo bikotekide ohiarengan genero-indarkeriak eragindako hilketak zenbatzeko irizpideak bateratu zirenetik, 2003. urtetik alegia, 43 emakume hil dituzte Euskadin, 1.333 Espainia osoan (azaroaren 17ra arte). Aurten 38 emakume hil dituzte Estatu osoan, horietako bat EAEn, Zarautzen zehazki, joan den urrian.
- Genero-indarkeriagatiko salaketek gora egin dute Euskadin. 2025eko ekainaren 30era arte, %3,9 gehiago erregistratu baitira lehen hiruhilekoan (1.690 salaketa) eta %8,2 gehiago bigarrenean (1.812 salaketa), aurreko urtearekin alderatuta. Biktimen kopuruak ere gora egin du bi aldietan, eta guztira 30 adingabe identifikatu ziren biktima gisa.
- Emakumeen aurkako indarkeriaren arloko epaitegiek urteko bigarren hiruhilekoan eskatutako 378 babes-agindu zenbatu zituzten Euskadin, 2024ko aldi berean baino %48,2 gehiago, eta horietatik 279 eta 99 ukatu egin ziren. Gainera, guardiako jarduneko epaitegietan 146 babes-neurri eskatu ziren aurtengo apiriletik ekainera, duela urtebete baino %8,9 gehiago; horietatik 74 adostu ziren eta 60 ukatu.
- Genero-indarkeriaren biktimen tasa, 10.000 emakumeko, 15,3koa izan zen apiriletik ekainera bitartean Euskadin; Estatuko batez bestekoaren azpitik, 19,2koa izan baitzen. Gure inguruan, tasa hau da: 23,5 Nafarroan, 16 Kantabrian, 13,9 Errioxan eta 11,9 Gaztela eta Leonen.
- Emakumeen aurkako indarkeriari eta pertsonen arteko beste indarkeria-mota batzuei buruz Eusko Jaurlaritzak egindako inkestak (4.500 elkarrizketarekin) jasotzen duenez, Euskadin bizi diren 16 eta 85 urte bitarteko emakumeen %48,2k indarkeria-motaren bat jasan du noizbait bikotekidearen barruan edo kanpoan. Kopuru hori 449.295 emakumek osatzen dute. Bikotearen eremuko indarkerian, EAEko 10 emakumetik 3k indarkeria matxistaren gertaeraren bat jasan dute beren bizitzan zehar.
- Eusko Jaurlaritzaren arabera, 2024an 5.634 emakume izan ziren indarkeria matxistaren biktima aitortuak Euskadin, 2023an baino 762 gehiago. Horietatik, hamarretik ia bederatzi (%87) bikotekideen, bikotekide ohien edo senideen indarkeriaren biktimak dira. Eta biktimen %40 Espainiako Estatutik kanpo jaiotako emakumeak dira.
- Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailaren arabera, 2024an, 260 emakumek sexu-erasoko delitu bat jasan zuten, Euskadin sartzearekin, 2023an baino 67 bortxaketa gehiago.
- Barne Ministerioaren datuak kontuan hartuta, 2024an Espainian 14 bortxaketa salatu ziren egunean; bat ordu eta 40 minuturo, eta 43 sexu-eraso egunean (sarketarik gabe), bi orduro. Eraso horiek gora egiten jarraitzen dute urtero; 2024an %6,7 eta %5,4 igo ziren, hurrenez hurren, 2023ren aldean. Ziberdelituak %15,4 hazi ziren, eta horien artean sexu-erasoak daude, baina ez daude banan-banan sailkatuta.
- Salerosketako eta sexu- edo lan-esplotazioko sareen 1.794 biktima, horien artean 32 adingabe, askatu zituzten Espainiako segurtasun-indarrek 2024an. Horien artean, sexu-salerosketaren eta esplotazioaren 632 biktima identifikatu ziren (256 salerosketagatik eta 376 esplotazioagatik), 15 neskato eta mutiko 1 barne; %98 emakumeak eta latinoamerikarrak ziren kasuen % 79an.
LAN-INGURUNEKO INDARKERIA MATXISTARI AURRE EGITEA: BERDINTASUN-ORDEZKARIAK LANTOKIETAN
Indarkeria matxistak lantokietan ere gertatzen dira, bereziki sexu-jazarpena eta sexuan oinarritutako jazarpena; errealitate hori ikusezina da, eta milaka emakumek jasaten dute oraindik ere enpresetan eta lantokietan. UGTn atsedenik gabe borrokatzen eta lan egiten dugu hura prebenitzeko eta protokoloak ezartzeko, kasuen ikerketa-prozedurak, emakumeen arreta eta jazarleen zigorrak berme osoz formalizatzeko. Sindikatu-helburu funtsezkoa da praktika horiek desagerraraztea eta emakumeen aurkako indarkeria-mota guztietatik libre dauden lan-espazioak lortzea.
Errealitate hori ikusarazi, salatu, prebenitu eta desagerrarazi egin behar da. Baditugu zenbait tresna, hala nola lantokietan hitzarmen kolektiboen eta berdintasun-planen negoziazio kolektiboaren bidez ezarri diren sexu-jazarpenari eta sexuan oinarritutako jazarpenari aurre egiteko protokoloak, eta horiek ez dauden lekuetan aldarrikatzen jarraitzen dugu. Baina uste dugu beharrezkoa dela baliabideak eta bideak areagotzea gaitz hori desagerrarazteko; enpresetan berdintasunerako ordezkariaren figura espezifikoa izatea proposatzen dugu, eta horren eginkizunen artean legoke indarkeria matxistei buruzko aholkularitza, laneko inguruneetan indarkeria horren aurka borrokatzeko eraginkortasuna areagotuko lukeena; horregatik, indarkeria hori ezartzea aldarrikatzen dugu.
Arazo honen dimentsioari buruzko datu ofizialik ez dagoen arren, inkesta bidezko hurbilketak baino gehiago, badakigu oso zabalduta dagoela eta ondorioak oso larriak direla arazo hau pairatzen duten emakume langileentzat. Genero-indarkeriaren Europako inkestaren arabera, Espainian urtean 700 mila emakume baino gehiagori eragiten die. Kasu asko ez dira salatzen eta baja medikoetan amaitzen dira, baita emakumeak beren lanpostuak uzten dituztenean ere. UGTren ustez, errealitate hori onartezina da, eta ez gara geldituko desagerraraztea lortu arte.
OSPATZEN DUGU
- Genero Indarkeriaren aurkako Estatu Ituna onartu zen 2025ean, eta UGTk aktiboki parte hartu du itun hori egiten.
- Ministroen Kontseiluak berriki onartu du Indarkeria Bikarioaren Lege-aurreproiektua.
- Enpresetako berdintasunerako agenteen figura profesionalizatzeko aurreikusitako etorkizuneko erregulazioa, gure aldarrikapen historikoetako bat. Gure ustez, erregulazio hori elkarrizketa sozialaren emaitza izan behar da, eta ezinbestekoa da sindikatuok prozesu honetan parte hartzea, kontuan hartuta langileen ordezkaritzak garrantzi handia duela arlo horretan, Konstituzioaren agindua betez.
ZERO TOLERANTZIA ESKATZEN DUGU emakumeen aurkako indarkerien aurrean. Gainera, berdintasunean oinarritutako hezkuntza indartzeko eskatzen dugu, indarkeria horiek identifikatu eta neutralizatzeko eta estereotipoak txiki-txikitatik baztertzeko.
UGT SINDIKATUAK GOBERNU ZENTRALARI ETA GOBERNU AUTONOMIKO ETA LOKALEI ESKATZEN DIEGU baliabideak eskain ditzatela eta indarkeria matxista guztien biktimei prebentzioko eta arreta osoko zerbitzu publikoak berma ditzatela. Zerbitzu publiko horiek funtsezkotzat har daitezela eskatzen dugu, eta diziplina anitzeko talde espezializatuak izan ditzatela, lan-baldintza duin eta egonkorretan.
INDAR DEMOKRATIKOEI ESKATZEN DIEGU Genero Indarkeriaren aurkako Estatu Itun berrian onartutako neurriak betearaz ditzatela eta horien finantzaketa nahikoa eta egonkorra izan dadila, beren funtsak bermatuz. Era berean, indarkeria matxista horien biktimei arreta integral eraginkorra eta kalitatezkoa emango dien sare publiko bat bermatzea eskatzen dugu, arreta espezializatua eta diziplina artekoa ziurtatuko diena urtean 24 orduz eta 365 egunez, etenik gabe, indarkeria horrek ere ez baitu atsedenik hartzen, eta indarkeriaren biktimen babes eraginkorra, pitzadurarik gabe.
LAN EREMUAREN GARRANTZIA AZPIMARRATZEN DUGU, indarkeria matxistetatik bizirik atera diren emakumeen autonomia bermatzeko.
EMAKUME HORIENTZAKO ENPLEGU-POLITIKA AKTIBOAK INDARTZEA ETA BERRIKUSTEA ESKATZEN DUGU, baita esku hartzen duten operadoreen prestakuntza espezifikoa ere.
HALABER, GOGORARAZTEN DUGU INDARKERIA MATXISTAK DAUDELA LAN-EREMUAN, hala nola sexu-jazarpena eta sexuagatiko jazarpena, ezkutuan eta ikusezin geratzen direnak, ez direlako kontatzen, eta, horregatik, tresna estatistikoak hobetzeko eskatzen dugu.
ESKATZEN DUGU, halaber, indarkeria eta jazarpenari buruzko OIT Lanaren Nazioarteko Erakundearen 190 Hitzarmena osorik aplika dadila, beharrezkoak diren lege-egokitzapenen bidez, eta Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2024/1385 Zuzentarauaren transposizioa egin dadila, emakumeen aurkako indarkeriaren eta etxeko indarkeriaren aurkako borrokari buruzkoa.
ESKATZEN DUGU neurriak hartzeko indarkeria matxistarako eta prostituzioaren esplotaziorako tresna diren plataforma eta bitarteko digitalak geldiarazteko, gero eta neurri handiagoan eragiten baitie emakume gazte adingabeei. Horrez gain, prostituzio-sistema desagerraraztera eta prostituzio-testuinguruetan emakumeei autonomiarako, laneratzeko eta gizarteratzeko bideak bermatzera bideratutako araudia eskatzen dugu, inola ere lan gisa har ez daitekeena.
GURE ESKUMEN SINDIKALAREN ESPARRUAN, UGT SINDIKATUAK KONPROMISO HAUEK HARTZEN DITU:
- Gure komunitate sindikala indarkeria matxisten aurrean prestatzea eta sentsibilizatzea.
- Lantokietako plantillak prestatzea eta sentsibilizatzea.
- Gure ordezkariak harresi izan daitezela emakumeen aurkako edozein indarkeria-adierazpenen aurrean.
- Legedian aurreikusitako sexu-jazarpeneko eta sexuan oinarritutako jazarpeneko protokoloak negoziatzea eta aplikatzea.
- Negoziazio Kolektiboan berdintasun-planak eta ekintza positiboko neurriak negoziatzea, diskriminazioak, estereotipo sexistak eta indarkeria matxistak desagerrarazten laguntzeko.
- Genero-indarkeriaren eta sexu-indarkeriaren biktima diren emakumeen eskubide ekonomikoak eta soziolaboralak hobetzea, negoziazio kolektiboaren bidez, neurri espezifikoekin.
- Administrazio publikoekin eta emakume-elkarteekin etengabe lankidetzan aritzea indarkeria horiek, horien kausak eta adierazpenak desagerrarazteko helburu komunean, gure lan sindikalean talde espezifikoetako emakumeek dituzten arrisku handiagoen begirada intersekzionala txertatuz.
- Biktimak eta indarkeriatik bizirik atera diren emakumeak aholkatzea.
Langileei eta herritar guztiei dei egiten diegu, mugimendu feministarekin batera, azaroaren 25eko aldarrikapen-ekitaldietan parte hartzera, indarkeria matxisten aurkako oihu globalarekin bat egiteko. Indarkeria matxistaren gabeko lantokien alde.
Visitas: 22